Úti að skíta

Fjölgun ferðamanna hefur skilað íslenska ríkinu töluverðum fjármunum í formi skatta og gjalda.

Hvert þeir peningar hafa farið er ekki vitað, þar sem að stjórnsýslan býður ekki upp á að fylgst sé með fjárútlátum. Fjölgun ferðamanna getur verið góður hlutur, en þó eru nokkrar neikvæðar hliðar á málinu.

Fyrst ber að nefna salernismálin. Mikil fjölgun fólks á litlu svæði kallar á að fleiri salerni þurfi. Eitthvað ber á því að ferðamenn séu bókstaflega bara úti að skíta. Ef að keyrt er frá Kirkjubæjarklaustri til Hafnar í Hornafirði sést bersýnilega að ekki er gert ráð fyrir því að fólki verði mikið mál á þessari 201 km löngu leið og hún er ekkert einsdæmi. Vissulega eru einhver klósett á leiðinni, en þau eru of fá og langt á milli.
Sama staða er uppi ansi víða um hringveginn og á öðrum vegum. Þjónusta við þessar tæpu 2 milljónir af ferðamönnum er lítil þegar þeir yfirgefa borgina. Gott væri ef að eitthvað af þeim peningum sem að skila sér í kassann af öllum þessum ferðamönnum væru settir í það að byggja upp salernisaðstöðu við þjóðveginn. Jafnvel væri hægt að setja upp lundabúð í hinum enda bygginganna. Einhverjir bera því fyrir sig að ferðamenn séu mótfallnir því að borga fyrir að hafa afnot af klósettum en koma samt flestir frá löndum þar sem það þykir sjálfsagður hlutur að greiða fyrir afnotin. Ég hef því miklar efasemdir um þessa fullyrðingu.

Þeir sem keyrt hafa vegspottann á milli Víkur og Hafnar sjá að á þessari leið eru þó nokkrar einbreiðar brýr. Það getur nú varla talist þjóðinni til tekna að árið 2016 sé ekki búið að tvöfalda allar brýr. Vegirnir eru líka flestir þröngir og getur verið mjög erfitt/varasamt að keyra þá þegar túrhestar á hjólhestum eru mikið á ferðinni.Nokkrir tugir kílómetra á hringveginum eru ómalbikaðir. Velta má því fyrir sér hvort að það geti verið að Vegagerðin sé fjársvelt. Getur verið að bifreiðagjöldin séu ekki að skila sér í vegagerð? Það er mikil og dýr framkvæmd að fara í þessar breytingar, en fólkið á landsbyggðinni á það hreinlega skilið að einbreiðum brúm verði hreinlega útrýmt. Ef hægt er að naga göng í gegnum fjöll á fáförnum leiðum ætti að vera hægt að setja peninga í að byggja brýr. Það að ætla sér að komast inn á Selfoss með góðu móti á föstudagseftirmiðdegi að sumri til er glapræði.Þar er búið að lofa nýrri brú til að taka þungann af traffíkinni í gegnum bæinn, þar sem gamla brúin er löngu hætt að anna umferðinni. Eitthvað lætur hún á sér standa.

Einhvers staðar verða þessir ferðamenn líka að gista. Mikið af húsnæði sem að gæti hentað á hinum almenna leigumarkaði er sett í leigu til ferðamanna og skapar það mikinn þrýsting á almenna leigumarkaðinn. Þetta veldur því að Íslendingar geta átt í stökustu vandræðum með að finna sér leiguhúsnæði á hagstæðu verði. Lausn á þessu gæti verið að bæta við hótelum, en önnur lausn væri að byggja upp félagslegt húsnæði sem gæti betur hentað þeim efnaminni, nú eða bara þeim sem vilja ekki eyða öllum launum sínum í þak yfir höfuðið. Margar nágrannaþjóðir okkar státa af góðu félagslegu kerfi og þeir íslendingar sem þar hafa búið láta vel af því.

Með allri þessari fjölgun verður að skoða betur móttökuna. Flugstöð Leifs Eiríkssonar er orðin of lítil. Það er erfitt að koma öllum skemmtiferðaskipunum til hafnar. Hvað er best að gera? Væri stórskipahöfn í Þorlákshöfn kannski hluti af svarinu? Það myndi stytta ferðatíma margra skipa um nokkra tíma að geta lagt að í Þorlákshöfn frekar en að siglæa fyrir Reykjanes og til Reykjavíkur. Það sparar eitthvað af eldsneyti og þá er styttra að fara með ferðamennina á Gullfoss og Geysi. Þurfum við að fara í umtalsverða stækkun á Leifsstöð? Við verðum í það minnsta að velta upp einhverjum hugmyndum um hvernig við getum gert betur og stytt ferla.
Fjársvelti lögreglu hefur sennilega ekki heldur farið framhjá mörgum. Það ætti að liggja í augum uppi að fjölgun ferðamanna þýðir aukið álag á lögregluna og ekki var á það bætandi. Nú síðast var að koma upp sú staða að hætt er að rannsaka einhvern hluta kynferðisbrota vegna manneklu.

Ein af hættum þess að vera mjög vinsæll ferðamannastaður er að á einhverjum tímapunkti hættir fólk að vilja koma. Annaðhvort vegna þess að það er búið að koma eða það er orðið of mikið af ferðamönnum til að fólk nenni að reyna að troða sér til að sjá glitta í náttúruperlur í mannmergðinni. Þar fyrir utan eru náttúruperlur bara náttúruperlur vegna þess að menn hafa ekki spillt þeim. En það breytist þegar fjöldi ferðamanna er orðinn þetta mikill. Átroðningur skemmir til lengri tíma og hætta er á að skaðinn verði óbætanlegur. Er kannski er kominn tími til að setja kvóta á ferðamenn á Íslandi, a.m.k þar til búið er að styrkja innviði landsins til að anna sexföldum fjölda ábúenda? Eða er betra að stökkva strax til og styrkja innviðina og sleppa allveg við kvótasetninguna? Þetta eru málin sem að við þurfum að skoða strax eftir kosningar.